Galesloot Onderzoek en Advies



Onderzoek, advies en ondersteuning voor gemeentebestuurders in brede zin


Benchmarken van de cultuurbegroting van Deventer

Hoe zit de begroting van de gemeente in elkaar? Waarom geeft de ene 100.000 gemeente veel meer uit aan cultuur dan de ander en wat is daarvan het effect?

In Deventer, een 100.000 inwoner stad met omringende dorpen is sprake van een meer dan gemiddeld sobere cultuurbegroting. Cultuur, sport en recreatie zijn de weinig taakvelden waarop gemeenten zich kunnen onderscheiden. De meeste andere taken zijn wettelijk vastgelegd of volgen uit de zorgplicht die de gemeente heeft, bv voor de openbare ruimte.

Benchmarking

Sinds kort zijn gemeentebegroting qua indeling gestandaardiseerd en moeten gemeenten overhead afsplitsen van de directe kosten van de taken. Dat maakt financieel benchmarken eenvoudiger. Maar dan moet je wel beschikken over actuele cijfers en helaas hebben we die nog niet over 2018.

Een groot aantal personen in Deventer maakt zich zorgen over de kwaliteit van de cultuurbegroting; levert die begroting voor de middelen die er staan voldoende effect, maar ook de vraag: waarom is deze begroting relatief laag vergeleken met andere steden? Geeft Deventer teveel uit aan gebouwen, andere zaken? van tekorten is niet echt sprake? waar zit dan het verschil in? Ze krijgen niet echt antwoorden en het gebrek aan aandacht voor hun strevingen en de non-antwoorden die ze op het stadhuis krijgen maakt hen murw. Mensen dreigen af te haken.

In de cultuurnota wordt bij een benchmark van de cultuurbegroting niet stilgestaan. Dat is jammer. Begrijpen hoe het in elkaar zit leidt tot betere discussies, meer dialoog en mogelijk komen dan ook vernieuwende ideeën los. Ook verwacht je van een meerjarenbeleidsnota dat deze varianten heeft. Dat is ook niet echt het geval. In een tussenzin staat dat afwaardering van gebouwen (om huurlasten voor instellingen te verlagen) nu niet kan. Zomaar in een tussenzin? Waarom niet? Mag niet van de wethouder financiën? Andere reden? De uitleg ontbreekt. Het lijkt alsof de meeste middelen in gebouwgebonden kosten zitten en dat is natuurlijk helemaal niet goed; dat moet je verminderen.

Zodra de jaarrekeningen 2018 van de gemeenten via het CBS beschikbaar zijn, kunnen we een vervolgslag maken. Mogelijk zijn er personen of instellingen die nu al een slag weten te maken. Het zal nodig zijn gelet op de vaststelling van de cultuurnota en de voorjaarsnota met de meerjaren financiën van de gemeente.

Dat is maar één discussie die je moet voeren. Er zijn er ongetwijfeld veel meer.

Inzicht en doorzicht

We hebben dus om te beginnen inzicht nodig. Als je weet waar je vandaan komt, kun je je koers bepalen. In plaats van voort te modderen. Dat verreist meer analysekracht dan we nu zien.

Besturen met lef voor de stad

Ooit toen ik pas in de gemeentesector werkte werd mij gezegd: boekhouders bouwen geen kathedralen. Dat vond ik toen weinig respectvol afgezien dat ik wel goed kan boekhouden maar toch een ander beroep heb dan louter boekhouder. Maar ik voelde wel dat er een kern van waarheid in zat. Momenteel wordt de gemeente Deventer nogal boekhoudkundig bestuurd en vooral beheerd. Uiteindelijk zul je als stad jezelf daarmee niet op de kaart kunnen houden. In de jaren 90 van de 20e eeuw was er in Deventer wel een “coalitie of the willing”; er kon toen heel veel. Zonder het verleden als maat der dingen te nemen moet het toch mogelijk zijn in een meer welvarende stad met een hoger opgeleide bevolking met meer welstand (gemiddeld) beter te presteren.

Wie helpt met de analyse?